خلاقیت چیست و چگونه خلاق باشیم؟
زمان تقریبی مطالعه این مقاله: 7 دقیقه ، 1050 کلمه
تعریف خلاقیت
منظور از خلاقیت چیست؟خلاقیت تفکری اصیل و درونی است که تازه و نو باشد! بعضی از افراد به صورت ذاتی و طبیعی با خلاقیت به دنیا می آیند و برخی دیگر بر اساس تشویق دیگران و قرار گرفتن در محیط و موقعیت های مناسب تفکر خلاق را می‌آموزند! در این رابطه داشتن یک الگوی مناسب همیشه راهگشا خواهد بود، بنابراین اگر به دلایلی فکر می‌کنید که خلاق نیستید همین تفکر منفی ممکن است جلوی پیشرفت و رشد خلاقیت در شما را بگیرد.
نوابغ خلاق چه می‌کردند؟
روحیه‌ی خلاق به راستی از کجا نشات می‌گیرد؟
به نظر شما چه اتفاقی افتاد که ارشمیدس به یکباره از حمام بیرون دوید و فریاد زد: «یافتم!» او مدت ها به دنبال یافتن راهی برای محاسبه حجم اشکال نامنظم بود و همه‌ی ما مطمئن هستیم که او قبل از آن لحظه‌ی شگفت انگیز بارها به حمام رفته بود و موفقیت او لزوما به حمام رفتن ربطی ندارد!
موتزارت بسیاری از سمفونی های خود را در سنین کودکی و در اوج خلاقیت نوشته است اما آیا همه‌ی سمفونی‌های او خاص ، خلاقانه و به یاد ماندنی هستند؟ البته که نه! زیرا در آن زمان کارآموزی می‌کرد و به درجه‌ی کمال در نبوغ خود نرسیده بود!
آیا انیشتین به یکباره نظریه‌ی نسبیت را بیان کرد؟ البته که نه! او قبل از آن کلی نظریه‌ی نیمه‌کاره ، رها شده و به درد نخور در سرش داشت!
عامل مشترک در میان همه ی نوابغ خلاق این است که آنها نه تنها از قدرت مغزشان بهره می‌بردند بلکه تلاش و شکیبایی بسیار داشتند!
مراحل خلاقیت
خلاقیت شامل مراحل و پردازش های تدریجی است که منجر به تولید ایده‌ای جادویی می‌شود. «گراهام والاس» یکی از روانشناسان اجتماعی نخستین مدل‌های پردازش خلاقیت را بیان می‌کند، او معتقد است تفکر خلاق در چهار مرحله‌ی مشخص اتفاق می‌افتد:
- آماده سازی: تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات و سازمان‌دهی آنها برای شروع فعالیتی خلاق
- دوره‌ی نهفتگی: هنگامی که مشکلی را رها می‌کنیم ، اجازه می‌دهیم شهود، احساسات و ناخودآگاه ما بر آن مشکل غلبه پیدا کند.
- روشن‌سازی: زمانی که راه‌حل را یافته ایم اما هنوز خام است.
- اثبات: در این مرحله راه حل به شکل نهایی خود می‌رسد و آماده‌ی ارائه است!
راست‌مغزها خلاق‌تر اند؟
اینکه گمان کنیم تنها افرادی خلاق هستند که استعداد ذهنی دارند، همان اندازه نادرست است که تصور کنیم افراد خلاق ، راست مغز هستند و افراد چپ مغز تنها افرادی منطقی ، منظم و تحلیل‌گر اند!
بر اساس آمار اغلب افراد خلاق تمایل دارند بر روی نیمکره راست مغزشان تسلط بیشتری داشته باشند اما این به آن معنا نیست که دیگران نمی توانند خلاق باشند. در حقیقت همه توانایی خلاق بودن را دارند، خلاقیت زمانی شکوفا می‌شود که ما از هر دو نیمکره ی مغز به خوبی استفاده کنیم
همانطور که در نظریه والاس بیان شد ، خلاقیت شانسی نیست و بر اساس تفکر منطقی و کاربردی در نیمکره چپ ایجاد می‌شود. نتایج اسکن مغزی نشان می دهد که در تفکر خلاق هر دو نیمکره فعالیت همزمان دارند، پس از نظر علمی ایده های خلاق نتیجه فعالیت همزمان تصویرسازی ذهنی و تفکر تحلیلی هستند.
چگونه خلاق تر باشیم؟
با علم به موضوعاتی که بیان شد در ادامه به بیان تکنیک ها و استراتژی هایی برای تقویت ذهن، ایجاد خلاقیت و تقویت آن خواهیم پرداخت:
موسیقی
یکی از عواملی که می‌تواند خلاقیت ما را به خوبی تقویت کند ، موسیقی است. برای به کار انداختن خلاقیت می‌توانید از گوش دادن به موسیقی به عنوان یک تمرین استفاده کنید. به قطعه ای از یک موسیقی بی کلام گوش کنید، این موسیقی می‌تواند با توجه به سلیقه‌ی شما از انواع مختلف پاپ، جاز ، … باشد ، اما توصیه این است که هر چه موسیقی آرامتر باشد بهتر است ، زیرا کمک می‌کند در حالتی از آرامش قرار بگیرید. در حین گوش دادن به داستانی که موسیقی برای شما بیان می‌کند بیندیشید و آن‌را به هر شکلی که دوست دارید پس از اتمام موسیقی بنویسید.
در وضعیت خلاقانه قرار بگیرید
برای رسیدن به میزان بیشتری از خلاقیت لازم است ذهنتان در وضعیت خوبی قرار داشته باشد.اگرچه این امر بدیهی به نظر می رسد اما مبنای علمی نیز دارد. برای مثال یک عصب شناس استرالیایی ادعا کرده که ممکن است بتواند مهارت خلاقیت ناخودآگاه فرد را با تحریک مغناطیسی فعال کند. طبق نظر او هر کسی می تواند به بالاترین سطح تفکر خلاق خود برسد ، موضوعی که اهمیت دارد شرایطی است که فرد در آن قرار می‌گیرد.
داستان پنهان
به اطراف خود نگاه کنید و سراغ جذاب ترین چیزی که به نظرتان می آید بروید، یک تابلو نقاشی یا یک گلدان. حالا تصور کنید رازی در این وسیله نهفته است مثل یک داستان پنهان. درباره آن راز بنویسید و بیندیشید که چگونه این وسیله را از دست یک سارق حرفه ای در امان نگه داشته اید. اینگونه با ساختن یک داستان خیالی ، ذهنتان در وضعیت تفکر خلاقانه قرار خواهد گرفت.
تصویر رمز آلود
این یک تمرین بسیار جالب است که در قالب یک بازی گروهی انجام می شود. گروهی 4 نفره تشکیل دهید ، به هر نفر در ابتدا یک کاغذ سفید و یک خودکار رنگی با رنگی متفاوت نسبت به بقیه بدهید. هر کس با در نظر گرفتن یک تصویر هدف تنها یک شکل هندسی یا خط روی کاغذ کشیده و کاغذ را تا می کند. به صورت متوالی کاغذ ها را با هم جابجا کرده و هر بار یک خط یا شکل هندسی به آن کاغذی که به دست شما می رسد بیافزایید. پس از چند بار چرخش کاغذ ها کار تمام است. آنگاه تصاویر را با هم بررسی کنید و درباره ی تصاویر هدف اولیه و تصاویر فعلی که ترسیم شده است با هم گفتگو کنید.
بیوگرافی کلمات
این تمرین نیز به صورت یک بازی گروهی انجام می‌شود. گروهی حداقل دو نفره تشکیل دهید. در ابتدا هر نفر روی تکه های کاغذ کلماتی را نوشته و بدون آنکه به دیگران نشان بدهد آنها را درون یک کاسه بریزید، پس از آن به صورت نوبتی هر نفر بایستی یکی از کاغذ ها را از درون کاسه برداشته و به مدت 3 دقیقه به صورت متوالی و بدون مکث در رابطه با آن کلمه بیوگرافی بیان کند.
ربط دو چیز بی ربط
هر روز دو شی کاملا بی ربط را از محیط اطراف خود انتخاب کرده و تلاش کنید تعداد زیادی شباهت برای آنها یافته و به مدت 5 دقیقه درباره‌ی ارتباط آن دو شی صحبت کنید. مثلا کفش و کولر!
لطفا در قسمت نظرات ما را از پیشنهادات و انتقادات خود بهره مند سازید .
با سپاس فراوان از همراهی شما
دیدگاهتان را بنویسید